Kiểm tra siêu âm mối hàn có chiều dày nhỏ hơn 6mm

Kiểm tra siêu âm mối hàn có chiều dày nhỏ hơn 6mm

Tác giả: Nguyễn Trọng Quốc Khánh



Chiều dày nhỏ nhất khi kiểm tra siêu âm thủ công cho mối hàn là bao nhiêu?
Đây là câu hỏi được hỏi rất nhiều khi kiểm tra siêu âm: chiều dày nhỏ nhất có thể kiểm tra được là bao nhiêu và code hay tiêu chuẩn nào đưa ra hướng dẫn về vấn đề này?

Câu trả lời đơn giản luôn là “Không có chiều dày tối thiểu khi kiểm tra siêu âm. Vấn đề này phụ thuộc vào khả năng của thiết bị và kinh nghiệm của người kiểm tra”. Với chiều dày mỏng hơn, sử dụng các đầu dò có góc lớn 70° và sử dụng đầu dò dạng Phát-Thu (TR) và quét từ chân thứ 3rd hoặc thứ 4th. Trên thiết bị siêu âm mới như thiết bị EPOCH 650, có thể sử dụng tính năng Zoom để quan sát tín hiệu tốt hơn. Trường hợp mũ mối hàn đã được mài phẳng, việc kiểm tra sẽ dễ dàng hơn nhiều, và nếu vật liệu là vật liệu từ tính, có thể kết hợp với phương pháp kiểm tra từ tính (MT) hay dòng xoáy mảng pha (ECA) trước khi kiểm tra siêu âm.

Trường hợp mũ mối hàn vẫn còn và không được mài phẳng hay bề mặt không được tốt, bạn sẽ có thể thấy một số xung nhiễu từ các cạnh sắc (như chân mối hàn, undercut), tuy nhiên, xung thu được từ các khuyết tật bề mặt trên có thể dễ dàng phát hiện còn xung thu được từ các khuyết tật mặt dưới và gần chân mối hàn sẽ khó đánh giá hơn.

Trong mọi trường hợp, tiêu chuẩn sẽ yêu cầu sản xuất hay chế tạo một mẫu mockup với các khuyết tật nhân tạo để chứng minh khả năng của thiết bị và con người, vậy vấn đề này được đề cập đến trong tiêu chuẩn thế nào?

Chiều dày tối thiểu đề cập đến trong các tiêu chuẩn
Với tiêu chuẩn như ASME B31.3 code cho kiểm tra process piping, không có các giới hạn về chiều dày tối thiểu trừ các code đặc biệt cho high pressure piping weld.

Với AWS D1.1 chúng ta có giới hạn 8mm khi kiểm tra siêu âm thường và 6mm khi kiểm tra siêu âm Phased Array tuy nhiên trong tiêu chuẩn cũng đề cập đến các code thay thế trong trường hợp chiều dày nhỏ hơn.

Tần số đầu dò thông thường khi kiểm tra siêu âm thường trong khoảng từ 2 tới 5MHz. Tuy nhiên, tiêu chuẩn cho phép sử dụng các đầu dò tần số cao hơn để tăng độ phân giải dọc khi tiêu chuẩn chấp nhận dựa trên đặc tính của chỉ thị. Tiêu chuẩn cũng yêu cầu có ít nhất 1 góc vuông góc hay gần như vuông góc với mặt mép vát mối hàn.

Khi kiểm tra mối hàn mỏng, độ phủ chùm âm cũng cần được xem xét với ít nhất 10mm mỗi bên mối hàn để kiểm tra vùng ảnh hường nhiệt (HAZ).

Về độ nhạy các tiêu chuẩn cũng quy định một số kỹ thuật để đặt độ nhạy quét. Một trong các kỹ thuật là sử dụng đường cong DAC với các lỗ khoan cạnh đường kính cho trước tùy tiêu chuẩn. Vật phản xạ chuẩn cũng có thể sử dụng các vết khắc với đầu dò góc tương đối lớn như 70°.

Thiết bị và quy trình kiểm tra
Có thể sử dụng các thiết bị siêu âm thông dụng như EPOCH 650 với đầu dò tần số 10MHz và góc 45, 60, 70°, đường kính biến tử 6mm. Đầu dò cần có bề mặt trước ngắn từ 20 tới 30mm với điểm ra chùm âm ở gần mặt trước và cho phép giảm số lượng skip sử dụng khi kiểm tra mặt đáy mối hàn. Tham khảo thêm về các đầu dò siêu âm tia xiên để chọn đúng loại đầu dò bạn cần.

Theo kinh nghiệm thực tế, khi kết hợp với các yếu tố như mối hàn dạng ống nhỏ, chiều dày khoảng 7mm hoặc nhỏ hơn, khi kiểm tra siêu âm thủ công sẽ làm cho việc kiểm tra khó, tốn nhiều thời gian và khách hàng có thể nghĩ tới sử dụng các phương án kiểm tra Phased Array bán tự động kết hợp với bộ quét phù hợp như bộ quét COBRA.

Chi tiết xin vui lòng truy cập : https://visco.com.vn/2018/07/23/kiem-tra-sieu-am-moi-han-co-chieu-day-nho-hon-6mm/